Bebekler ile uyku birbirine fazlaca ilintili konular. Çünkü bebekler, yaşamlarının ilk ayında uykuyu fazlaca severler ve gün içinde uzun süre uyurlar. Bebek uyku düzeni aylar geçtikçe değişim gösterir. İlk aylarında 17-18 saate kadar uyuyabilen bebekler 4. ayından sonra uykuda geçen süreyi azaltmaya başlar ve 6. aya geldiğinde uyku süresi günde 13-15 saat süreye kadar inebilir. 6. ay uyku düzeninde kazanılan bu süre, 1 yaşına kadar korunabilir.
Uyku Sırasında Beyin Neler Yapar?
Fazla uyumak bebekler için olumlu bir gelişmedir. Çünkü bebeklerde uykunun önemi, bağışıklığın güçlenmesi, vücudun ihtiyacı olan enerjiyi toplaması gibi durumları sunar. Uykunun bebekler üzerindeki bir diğer etkisi ise beyin gelişimidir. Bebeklerin zihinsel gelişimi için önemli bir eylem olan uyku, bir çocuğun öğrenme ve büyüme yeteneği üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. Bu dönemde, sinaps’lerde (beyin hücresi bağlantıları) kayda değer bir artış yaşanır. Beyin bu bağlantıların geliştirilmesi yoluyla fonksiyonel bir mimari geliştirir. Colorado Boulder Üniversitesi'ndeki araştırmacılara göre, bebekler uyurken beyin bağlantılarını güçlendirirler. Bu kurulan bağlantılar, ilerleyen yaşlarda oluşan sinirlerin altyapısını hazırlar. Bu durum da öğrenme, bellek ve yaratıcılığı kolaylaştıran bir etki olarak kabul edilir. Kısacası;
- Uyku sırasında bebeğin beyin hücre bağlantıları gelişir. Böylece bebek uyanık olduğu sırada öğrendiklerini pekiştirme şansı yakalar.
- Çocukların beyninin sol ve sağ hemisferleri arasındaki bağlantılar da uyku sırasında güçlenir.
- Beynin önemli bir argümanı olan miyelin, elektriksel uyarıların bir hücreden diğerine geçişini kolaylaştırır. Uyku esnasında miyelini üreten genlerin aktif olduğu zamanlar tarafından tespit edilir. Bu da beyni dinlendirmenin yanında onarımının da gerçekleştiğini gösterir.
- Uykusunu almış olan bebek, dinlenmiş ve huzurlu bir şekilde uyanır. Etrafına karşı ilgisi güçlenir ve dikkatlidir. Bu durumda bebek, oyun oynayarak ya da çevresini izleyerek çabuk öğrenmeye hazırdır.
Beyin Gelişimi İçin Uyku Düzenini Nasıl Sağlarsınız?
- Bağışıklık gelişimi ve hayat kalitesi için önemli olan uykunun zeka gelişimi açısından da önemli olduğunu bilen annelerin, düzenli bir uyku programı yapması gerekiyor. Bunun için dikkat etmeniz gerekenler bulunuyor:
- Bebeklerin ay ay uyku ihtiyaçları değişir. Gün içinde toplam 17-18 saat uyuması gereken 1-3 aylık bebekler 6. aya geldiğinde 13-15 saat uyuyabilirler. Sadece gece uykusu değil, bu süre öğlen uykularını da kapsar.
- Uyku rutinini ceza olarak sunmayın. Gece ağlamalarında onu uykuyla tehdit etmeyin.
Bebeğinizin uykusunu kolaylaştırmak için ona ılık suyla banyo yaptırın. Uyku öncesi dikkatini dağıtmayacak sakin oyunlar oynayın ve ek gıda dönemindeyse uyumadan hemen önce bir şeyler yedirmeyin.
- Bebeğinizin uyuyakalmasını beklemeyin. Uykusu geldiğinde yatağına yatması gerektiğini bilmeli. Böylece düzenli uyku için önemli bir adım atmış olursunuz.
- Uyuduğu odanın kaliteli uyku kriterlerini karşılayın. Mümkün olduğunca karanlık (loş bir ışık olabilir) rahat bir yatak, alt bezi ve gereken sessizliği sağlamanız gerekir.
- Bebeğiniz uyku sorunu çekiyorsa ve bu sorunun psikolojik kökenli olduğu tespit edildiyse mutlaka bir pedagogdan yardım alın.